جهت حل مشکلات پارکینگ در شهر تهران، شهرداری تهران نهضت پارکینگ‌سازی را آغاز کرده است و هزار میلیارد تومان برای سال 1401 پیش‌بینی درآمد عوارض پارکینگ انجام گرفته که از این عوارض برای ساخت پارکینگ استفاده خواهد شد.
با شیوع کرونا ویروس و استفاده بیشتر مردم از خودروی شخصی، مساله پیدا کردن جای پارک مناسب به کابوس رانندگان بدل شده است و تقریبا همه رانندگان، تجربه پارک دوبل یا جستجوی کوچه ها و خیابانها برای پیدا کردن جای پارک را دارند.
زهرا شمس احسان عضو شورای شهر تهران درباره این موضوع گفت: تامین قطعی و احداث پارکینگ مورد نیاز برای تمامی واحدهای تولیدی و ساخت و سازهای شهری طرح جامع، ضوابط و مقررات طرح تفصیلی یکپارچه شهر تهران و مصوبه ۵۰۲ کمیسیون ماده پنج مورد تاکید قرار گرفته است.
در سنوات گذشته به انحاء مختلف از جمله اخذ تعهد از مالکین جهت تامین پارکینگ در شعاع 250 متری، کسر پارکینگ های زیادی در سطح مناطق 22گانه بر پایتخت تحمیل شده است.
جهت رفع این مساله، موضوع هزینه کرد شفاف همه درآمدهای حاصل از عوارض کسری پارکینگ و اختصاص صد در صدی آن جهت ساخت پارکینگ‌های محله‌ای به کرات در مصوبات شورای اسلامی شهر تهران از جمله؛ بند سوم از تبصره یکم بودجه مصوب 1400 شهرداری تهران، مصوبه بسته محرک در شرایط سخت اقتصادی و نیز در شرایط بحرانی ناشی از گسترش ویروس کرونا (سال 1399)، مصوبه نحوه محاسبه و دریافت عوارض صدور پروانه ساختمانی نظارت فنی و عوارض استفاده موقت در شهر تهران (سال 1398)، مصوبه اصلاحیه مصوبه ایجاد وحدت رویه در نحوه اقدام مناطق 22گانه شهرداری تهران درخصوص اخذ عوارض تأمین پارکینگ‌های تعهدی (سال 1394) و…، مورد توجه و تاکید واقع شده است.
شمس احسان گفت: شهرداری تهران مکلف بوده تا منابع حاصله این مصوبات را در حساب اختصاصی و جداگانه‌ای نزد خزانه شهرداری واریز و صرفاً جهت ساخت پارکینگ‌های عمومی و با اولویت پارکینگ‌های محله‌ای هزینه کند و هرگونه هزینه‌کرد خارج از موضوع، همواره به صورت صریح غیرمجاز و ممنوع اعلام شده است.
اما متاسفانه طی سال های گذشته مساله احداث پارکینگ های محله ای مورد غفلت واقع شد و تاکنون حدود 46 هزار واحد کسر پارکینگ در محدوده بافت فرسوده مصوب کلانشهر تهران ایجاد شده است که در نتیجه آن در حال حاضر بخش عمده ای از سطح معابر و فضاهای باز در محدوده‌های مذکور به پارکینگ اتومبیل تبدیل شده و کارایی اصلی خود را از دست داده‌اند.
مدیریت شهری جدید متعهد به ساخت پارکینگ
محمدرضا شیخ‌بهایی معاون فنی و مهندسی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران می گوید: شهرداری تهران بر اساس مصوبه شورای شهر متعهد و مکلف به ساخت پارکینگ در شهر تهران شده است و اعتبارات خوبی برای سال 1401 در جهت نهضت پارکینگ‌سازی در نظر گرفته شده و ان‌شاءالله توسعه پارکینگ‌های محلی و عمومی را در سال آینده شاهد خواهیم بود.
وی افزود: شهرداری تهران پس از عارضه‌سنجی ترافیکی در مناطق مختلف و محلات در جهت ساخت پارکینگ اقدام می‌کند. البته شرایط را به صورتی در نظر می‌گیریم که ساخت پارکینگ سبب تولید سفر و افزایش ترافیک نشود و راهکاری برای مدیریت ترافیک باشد و با این رویکرد در سال آینده تعداد زیادی پارکینگ در پایتخت در مناطق مختلف ساخته خواهد شد.
افتتاح پارکینگ در 17 شهریور و سه راه امین حضور در بهار 1401
معاون فنی و مهندسی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران ادامه داد: امسال تا قبل از سال 1401 یک پارکینگ با همکاری معاونت عمرانی شهرداری تهران کارهای پایانی آن انجام می‌شود و بهار 1401 افتتاح پارکینگی در 17 شهریور و سه راه امین‌حضور خواهیم داشت که این پارکینگ بیش از 550 خودرو ظرفیت دارد.
وی درباره اعتبارات لازم برای ساخت پارکینگ گفت: برای ساخت پارکینگ 17 شهریور و سه راه امین‌حضور فقط در سال 1400، 35 تا 40 میلیارد تومان هزینه شده که البته در سنوات گذشته بودجه به این مسأله اختصاص داده شده بود. همچنین یک پارکینگ هم در منطقه 20 با بیش از 380 خودرو ظرفیت و 100 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که مناقصات آن به زودی انجام و عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
پیش بینی هزار میلیارد تومان اعتبار برای سال 1401 جهت نهضت پارکینگ سازی
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه تهران چقدر پارکینگ دارد گفت: تعدادی از پارکینگ‌های تهران مربوط به شهرداری و تعدادی برای بخش خصوصی و ارگان‌ها است که علیرغم این مسأله کمبود پارکینگ بسیار زیاد است و شهرداری در این راستا نهضت پارکینگ‌سازی را آغاز کرده است و هزار میلیارد تومان برای سال 1401 پیش‌بینی درآمد عوارض پارکینگ انجام گرفته که از این عوارض برای ساخت پارکینگ استفاده خواهد شد.
شیخ‌بهایی خاطرنشان کرد: سال آینده در مناطق 16، 1، 18 و 8 ساخت تعدادی پارکینگ در نظر گرفته شده که زمین‌های آنها توسط شهرداری به ما معرفی شده و مناقصات به زودی برگزار و پیمانکار به زودی معرفی می‌شود.
راهکارهای شورای شهر تهران برای حل یک مشکل تاریخی
سید جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران درباره موضوع کمبود جای پارک و نهضت پارکینگ سازی اظهارداشت: متاسفانه تهران همیشه با مشکل کسری پارکینگ و فضای پارک مواجه بوده است و این مساله به مرور زمان روی هم تلنبار شده و حالا به صورت تجمعی شاهد کسری گسترده پارکینگ در شهر تهران هستیم. متأسفانه بسیاری از واحدهای تجاری، اداری و حتی مسکونی فاقد تعداد کافی پارکینگ هستند و در نتیجه این خودروها به معابر شهر سرازیر می‌شوند و محل تردد مردم به محل توقف خودروها بدل شده است.
وی با بیان اینکه متاسفانه حتی فضای پارک خودروها در برخی معابر به انحصار عده‌ای درآمده و می‌بینیم مغازه‌دار یا افراد شاغل در شرکت‌ها و ادارات بخش زیادی از فضاهای پارک را سلب کرده‌اند، گفت: این انحصار در حالی است که فضاهای پارک خودرو در حاشیه خیابانها برای توقف کوتاه مدت و اضطراری است و نمی‌توان از صبح تا پایان وقت اداری این فضا را در اختیار عده‌ای افراد خاص قرار داد.
تشکری هاشمی اظهار می‌کند: عدد دقیقی از تعداد کسری پارکینگ در شهر تهران نداریم؛ خاطرم هست که حدود شش سال قبل مطالعاتی انجام شده بود که نشان می‌داد حدود ۴۵۰ الی ۵۰۰ هزار کسری پارکینگ داریم و به تازگی نیز یکی از مدیران مصاحبه‌ای کرده بود که حدود یک میلیون کسری پارکینگ در تهران داریم اما باید کار دقیق و کارشناسی صورت گیرد؛ البته در کل مساله ما این نیست که یک میلیون کسری پارکینگ درست است یا ۵۰۰ هزار پارکینگ؛ بلکه می‌بینیم که در سطح معابر شهری مردم برای توقف، پارکینگ مناسب ندارند و تقریبا تمام نقاط شهر ما به جز محلات محدود که تراکم جمعیت آنها کم است با کسری پارکینگ مواجه هستند و این نشان می‌دهد که باید کار اساسی برای حل این مشکل تاریخی تهران داشته باشیم.
وی با بیان اینکه برهمین اساس در این دوره شورا، بررسی‌هایی را آغاز کردیم که چه راهکارهایی می‌توانیم برای حل این مشکل تاریخی داشته باشیم، گفت: از سویی نباید مردم را تشویق به استفاده از خودروی شخصی کرده و همچنین باید نیاز واقعی مردم شناسایی و مشکلات پیش روی آن حل شود.
رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران با بیان اینکه یک طرح قدیمی در دوره سوم شورای شهر به شورا تقدیم شد که در آن زمان اعضای شورا بخش‌هایی از آن را بررسی کردند و بخش‌هایی نیز فرصت بررسی پیدا نکرد و عملا این طرح که برای ساماندهی پارکینگ و فضای پارک در تهران بود از دستور کار خارج شد، گفت: آن طرح کلیت خوبی داشت به همین علت در حال حاضر دوباره در حال بازنگری و بروزرسانی آن طرح هستیم تا متناسب با شرایط فعلی تهران، شناسایی نیازها و با اتکاء به تکنولوژی، این طرح را مورد بازنگری و بروزرسانی قرار می‌دهیم تا به عنوان یک مدل به شورای شهر ارائه شود و امیدواریم بتوانیم رأی اعتماد نمایندگان مردم را کسب کنیم تا مشکل تاریخی کمبود پارکینگ در تهران حل شود.
تشکری هاشمی در توضیح جزییات این طرح گفت: این طرح شامل چندین بخش است که محوری‌ترین و اساسی‌ترین بخش این طرح این است که بتوانیم ساخت پارکینگ را به عنوان یک کسب و کار با توجیه اقتصادی فراهم آوریم تا سرمایه گذاران بخش خصوصی بتوانند در این عرصه سرمایه گذاری کرده و با مشکل نیز روبه‌رو نشوند.
ساخت پارکینگ تقریبا گران تمام می‌شود / می‌توان از فضاهای زیرسطحی معابر استفاده کرد
تشکری هاشمی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت زمین در تهران بسیار گران است و ساخت پارکینگ گران تمام می‌شود، افزود: این در حالیست که می‌توان از فضاهای زیرسطحی معابر و مکان‌هایی که معارض زیرسطح ندارند به نحو مطلوب استفاده کرد و محدودیتی نیز در فضاهای زیرسطحی معابر به غیر از احتمال وجود تاسیسات شهری و مترو نداریم و اگر بتوانیم از فضای زیرسطح معابر استفاده کنیم و آنها را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهیم، در واقع قیمت زمین از این مدل سرمایه گذاری برای ساخت پارکینگ حذف می‌شود و آن موقع ساخت پارکینگ عمومی به صرفه‌تر خواهد شد و شاهد استقبال بیشتر از این مدل سرمایه گذاری خواهیم بود.
البته پارکینگ‌های مکانیزه نیز عملکرد خوبی داشتند که در یک دوره به صورت مطلوب به آنها پرداخته شد؛ اما متاسفانه دیگر توسعه نیافتند. در حالی که پارکینگ‌های مکانیزه قابلیت این را دارند که در زمین‌های کوچک ظرفیت‌های بالایی را ایجاد کنند و استفاده از این نوع پارکینگ‌ها در طرح در حال بررسی، مورد توجه قرار خواهد گرفت.
تشکری هاشمی با اشاره به مساله کسری پارکینگ ساختمان‌ها بیان داشت: باید با اتخاذ شیوه‌های شهرسازی و ارائه بسته‌های تشویقی فضایی را فراهم کنیم که ساختمان‌ها پارکینگ واحدهای خود را تأمین کنند، مثلا اگر بشود طبقات منفی 2 و پایین‌تر را با سطح اشغال صد درصد و با ارتفاع بیشتر داشته باشیم می‌توانیم این مشکلات را نیز حل کنیم. البته مشاورین و کارشناسان به همراهی تیم‌های تخصصی در حال تلاش هستند که طرح قابل قبولی برای حل مشکل پارکینگ در تهران تدوین کنند تا بتوان نیازهای مردم را مرتفع کرد.
مسئله کمبود فضای پارک و پارکینگ به یک معضل شهری در تهران بدل شده است که به نظر می رسد باید برای حل این معضل نسخه نوینی پیچید. البته شهرداری اکنون برنامه هایی برای رفع این معضل دارد و برنامه های نو با ساخت پارکینگ جدید در محلات کلید خورده است. حالا باید منتظر ماند و دید مدیریت شهری جدید چگونه نهضت پارکینگ سازی را به جلو پیش می برد.
