زیربنا یا متراژ کلی ساختمان از مهم‌ترین مدارک برای دریافت پروانه ساخت است. فرقی نمی‌کند قصد شروع ساخت و ساز خانه مسکونی را دارید یا مجتمع تجاری، در هر صورت باید محاسبه زیر بنا دقیق انجام شود. زمانی که نسبت به دریافت پروانه اقدام کنید، یک کارشناس مجددا زیربنا را بررسی خواهد کرد. باتوجه‌به این نکته، باید نسبت به نوع ساختمان از فرمول مناسب برای حساب کردن زیربنا استفاده کنید.
در این مقاله قصد داریم دقیق‌ترین فرمول برای برآورد زیربنا در خانه‌های ویلایی، دوبلکس و آپارتمان را بررسی کنیم. هم‌چنین به سوال «نحوه محاسبه زیربنا در پروانه ساختمانی به چه صورت است؟» پاسخ دهیم.
نحوه محاسبه زیربنا در پروانه ساختمانی؛ با فرمول برآورد دقیق
زیربنا مساحت کلی ساختمان است و به زبانی ساده باید گفت «مساحت سرپوشیده ساختمان» زیربنا نام دارد. دیوارها، مشروعات و مفروضات از جمله مواردی هستند که باید برای برآورد زیربنا در پروانه ساختمانی در نظر گرفته شوند. توجه داشته باشید که پارکینگ مکانیزه خانگی جزو بنا محاسبه نمی‌شود؛ زیرا در محیط سرپوشیده‌ای قرار ندارد. اما پارکینگ‌های سرپوشیده طبقاتی، جزو بنا هستند.
برای برآورد زیربنا ابتدا باید نقشه ساختمان نسبت به مفید یا غیر مفید بودن بخش‌های مختلف بنا را بررسی کنید؛ زیرا به محاسبه دقیق‌تر زیربنا کمک شایانی می‌کند.
زیربنای مفید؛ کلیه بخش‌های سرپوشیده ساختمان
زیربنا به بخش‌های مسکونی گفته می‌شود که کاربرد اداری، تجاری یا خدماتی دارند. برای محاسبه زیربنای مفید، پله‌ها، آسانسور و مشاعات دیگر در نظر گرفته نمی‌شود. بنای مفید هر مقداری که باشد، به نام مالک است و افراد غیر، حق دخل یا تصرف بنای مفید را ندارند.
زیربنای غیر مفید چیست؟
کلیه مشاعات از قبیل راهرو، راه پله، آسانسور، لابی، نورگیر، تاسیسات، فضا‌های ورزشی، دیوارها، ستون‌ها و انباری‌ها در طبقه همکف، زیرزمین‌ها و انواع پارکینگ از جمله بنای غیر مفید محسوب می‌شوند. هم‌چنین توجه داشته باشید که بالکن سه طرف باز که نقشه آن به‌صورت پیش برآمدگی یا کنسول باشد، در بخش زیربنای غیر مفید حساب می‌شود.
در نظر گرفتن حیاط و پارکینگ برای محاسبه زیربنای ساختمان ویلایی
برای محاسبه زیربنای ساختمان ویلایی، ابتدا باید مساحت کلی ساختمان را برآورد کنید. سپس با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ارتفاع و پهنای هر طبقه، زیربنای ساختمان ویلایی را به دست آورید. برای مثال یک ویلای سه طبقه را فرض کنید. برای برآورد بنای این ساختمان ابتدا باید مساحت کل ساختمان را با فرمول « پهنای هر طبقه × عرض هر طبقه × تعداد طبقات» محاسبه کنید. فرمول زیر، نمونه‌ای از مساحت زیربنا در یک ساختمان ویلایی سه طبقه با عرض 20 و طول 8 است:
«مساحت کل ساختمان = 20 متر × 8 متر × 3 طبقه = 480 متر مربع»
محاسبه زیربنای آپارتمان؛ باتوجه‌به شکل هندسی ساختمان
برای محاسبه زیربنا در آپارتمان‌ها، ابتدا باید با استفاده از اشکال هندسی ساختمان را بخش‌بندی کنید. ممکن است ساختمان به اشکال هندسی متنوعی از جمله دایره، مربع، مستطیل و مثلث تقسیم شود که باید کلیه این بخش‌ها را مجزا محاسبه کنید. برای حساب کردن بخش‌های مختلف ساختمان، فرمول‌های زیر الزامی هستند:
- مساحت اشکال مربعی با ضلع a: برابر با a×a
- مساحت اشکال مستطیلی با ضلع های a و b: برابر با a×b
- مساحت اشکال مثلثی با ارتفاع a و قاعده b: برابر با ۲ ÷ (a×b)
- مساحت ذوزنقه ای با ارتفاع a و قاعده بزرگ b و قاعده کوچک c: برابر با c * ((a + b) ÷ ۲)
با استفاده از این فرمول‌ها و بخش‌بندی ساختمان، بنا به دقیق‌ترین شکل ممکن محاسبه خواهد شد. این روش نه‌تنها برای برآورد زیربنا، بلکه برای سایر زمین‌ها با هدف ساخت بنا کاربرد دارد. برای مثال اگر قصد طراحی یک پارکینگ هوشمند را داشته باشید، باید حتما زیر بنا را برآورد کنید.
آیا دیوارها در زیربنای ساختمان محاسبه می‌شوند؟
اگر دیوارها بین دو واحد قرار گرفته باشند، به‌صورت مشترک در نظر گرفته می‌شوند. اما درصورتی‌که دیوار مجاور با قسمت‌های مشاع باشد باید به‌عنوان مفروضات برآورد شود. هم‌چنین نورگیرها جزو متراژ ساختمان نیستند و باید در زمان حساب کردن بنای غیر مفید بررسی شوند.
محاسبه زیربنا؛ از مستندات ضروری برای دریافت پروانه ساختمانی
محاسبه زیربنای مفید و غیر مفید یکی از مهم‌ترین مستندات برای دریافت پروانه ساخت و ساز است. برآورد زیربنا باید بسیار دقیق انجام شود؛ زیرا توسط کارشناسان شهرداری نیز بررسی خواهد شد و در صورت مشاهده کوچک‌ترین مغایرت، پروانه ساخت به شما تعلق نمی‌گیرد. توجه داشته باشید در نحوه محاسبه زیربنا در پروانه ساختمانی، مفروضات و مشاعات نیز باید به‌صورت دقیق برآورد شوند.
